Black Friday – korzystaj ze swoich praw

Black Friday to czas wielkich wyprzedaży i promocji, na które wiele osób czeka z niecierpliwością. Często właśnie na listopadową wyprzedaż odkładamy planowany zakup nowego laptopa, wymianę telefonu czy odświeżenie garberoby przed nadchodzącą zimą. Często jednak w ferworze zakupów zapominamy się i w efekcie kupujemy rzeczy, których nie potrzebujemy. Jeśli należysz do osób, które dają się porwać zakupowej gorączce i ulegają magii zakupów, ten tekst jest dla Ciebie. Dowiedz się, jak być asertywnym na zakupach i przetrwać Black Friday nie ruinując swojego portfela.

Postępowanie w zgodzie ze sobą – czy naprawdę chcesz to kupić?

Pierwsze problemy z brakiem asertywności na zakupach w Black Friday napotykasz już, zanim wyjdziesz z domu lub usiądziesz do przeczesywania sieci na zakupach online – czy tak naprawdę wiesz, czego szukasz? Jeśli decydujesz się na zakupy tylko dlatego, że „jest okazja”, ale tak naprawdę niczego konkretnego nie potrzebujesz, z dużym prawdopodobieństwem możesz przypuszczać, że skończysz je z niechcianym i zbędnym zakupem, którego będziesz żałować.

Kolejne trudności napotkasz w tradycyjnym sklepie. Tam wyzwaniem dla Twojej asertywności może być sprzedawca, który będzie proponował promocyjny asortyment. Jeśli nie potrafisz odmawiać, może być Ci trudno podziękować za propozycję i nie zdecydować się na zakup. W tej sytuacji możesz sobie wcześniej postanowić, że na absolutnie żadne propozycje nie przystajesz i nawet przećwiczyć odmowę w domu. Pamiętaj – to, że sprzedawca proponuje Ci zakup danego produktu, nie jest niczym złym, nie ma sensu więc kierować w niego złych emocji. To Twoja asertywność zawodzi, kiedy „dasz się komuś namówić” wbrew swojej prawdziwej woli.

Podobny, choć nieco inny mechanizm spotka Cię w sklepach internetowych. Tam z kolei nie żywy sprzedawca, a kuszące reklamy i banery będą pełniły rolę zachęcania do dodatkowych zakupów. Podobnie jak w przypadku kontaktu twarzą w twarz ze sprzedającym – tutaj także nie jest niczym złym reklamowanie produktów i usług. Jeśli „dasz się skusić”, a potem jesteś na siebie o to zły – miej świadomość, że to Twoje postawy asertywne wymagają wzmocnienia, a nie ktoś Ci zrobił krzywdę.

Jeśli mimo wszystko nie uda Ci się zachować postawy asertywnej w konfrontacji ze słabością do zakupów na Black Friday, nie trać zimnej krwi – są jeszcze prawa konsumenta, a Twoim prawem osobistym jest możliwość korzystania z nich.

Poznaj swoje prawa – prawa konsumenta i prawa osobiste

Przede wszystkim Twoim prawem osobistym jest możliwość korzystania ze swoich praw. Poruszając się w granicach obowiązującego prawa, nie wyrządzasz nikomu krzywdy i nie robisz nic złego. Jeśli masz poczucie winy wobec sprzedawcy i tylko dlatego nie chcesz zwrócić niepotrzebnego zakupu, albo „nie chcesz robić problemu”, chociaż czujesz, że przesadziłeś i w tej chwili nie stać Cię na zakup, którego już dokonałeś, to rezygnacja z korzystania ze swoich praw może być tak naprawdę zachowaniem nieasertywnym, którym sam sobie zaszkodzisz, wpędzając się finalnie w jeszcze głębsze wyrzuty sumienia, w dodatku podparte niezadowoleniem z siebie.

Pamiętaj, aby przed zakupami na Black Friday dokładnie zapoznać się z prawami konsumenta. Zwróć uwagę na to, jak wyglądają zasady zwrotów w przypadku sprzedaży internetowej (masz prawo zwrotu towaru w nienaruszonym stanie do 14 dni bez podania przyczyny, szczegóły znajdziesz na stronie UOKiK), a jak przy sprzedaży stacjonarnej – te zasady się od siebie różnią! Jeśli lubisz polowania „na żywo” i wybierasz się na podbój sklepów, miej na uwadze, że nie w każdym sklepie zwrócisz pełnowartościowy towar. Takie są przepisy i sklep w określonych warunkach ma prawo nie przyjmować zwrotów! Wtedy zostaje Ci reklamacja, jeśli towar jest wadliwy, albo wymiana na inny towar, co większość sklepów praktykuje. Lepiej poświęcić chwilę na poznanie swoich praw jako konsumenta, niż potem żałować.

Bariery do pokonania – „nie chcę robić problemów” i inne

Stało się. Wydałeś o kilka banknotów za dużo, wyczerpałeś limit na karcie bankowej. Nie możesz uwierzyć, jak to się stało. Konto świeci pustkami, a przecież jeszcze przed chwilą było w porządku… Przede wszystkim zachowaj spokój. Podejdź do sprawy zadaniowo. Nie zadręczaj się i nie katuj swojego umysłu nadmierną autokrytyką – błędy nie są niczym złym, o ile wyciąga się z nich wnioski. Zachowaj dla siebie naukę na przyszłość z tego zdarzenia i postaraj się być bardziej asertywnym na zakupach następnym razem.

Tymczasem skup się na pielęgnowaniu zachowań asertywnych, które teraz leżą w Twojej mocy. Przede wszystkim sprawdź, które towary i na jakich zasadach możesz zwrócić – a potem zacznij to robić. Spakuj paczkę, pofatyguj się do sklepu. Kiedy już zaczniesz, cały proces nie będzie dla Ciebie tak stresujący. Nauczysz się też korzystania ze swoich praw konsumenckich na przyszłość – dowiesz się, jak się składa oświadczenia o odstąpieniu od umowy, dokonuje zwrotu towaru czy odsyłki zamówienia.

To, co może Cię blokować przed skorzystaniem ze swoich praw, to wewnętrzne poczucie, że „robisz kłopot” czy „stwarzasz problemy”. Wolisz zagryźć zęby i machnąć ręką, ale jednocześnie czujesz frustrację, zdenerwowanie, nie jesteś z siebie zadowolony. Co teraz? Postaraj się zrozumieć, że każdy człowiek ma te same prawa. Nawet najmilsza sprzedawczyni też w określonych sytuacjach jest konsumentem i tak samo przysługują jej prawa do zwrotu czy wymiany niechcianego towaru. Nie stwarzasz problemów, tylko korzystasz ze swoich praw. A do tego masz niezbywalne prawa osobiste.

Co możesz zrobić? – jak kupować w Black Friday?

Chcesz być asertywny na zakupach podczas listopadowych wyprzedaży? Przede wszystkim skup się na tym, by być w zgodzie z samym sobą. Zastanów się, czego chcesz i co Ci to da. Chcesz kupić tylko jedną, określoną rzecz, na co długo czekasz? Masz wygospodarowaną pewną sumę i chcesz po prostu zaszaleć na zakupach, ale nie przekraczać jej? Określ sobie jasno, po co bierzesz udział w wyprzedaży na Black Friday i trzymaj się swojego celu.

Staraj się także wyciągać wnioski z błędów z przeszłości. Przypomnij sobie, kiedy i w jakich okolicznościach żałowałeś jakiegoś zakupu. Dlaczego czułeś się z nim źle. Postaraj się zrozumieć sam siebie, odkryć swoje mechanizmy utrudniające zachowanie postawy asertywnej i kontroluj sytuację.

Dokonując zakupu w danym sklepie stacjonarnym lub internetowym, każdorazowo zapoznaj się z regulaminem czy zasadami zakupów. Oszczędzi Ci to przykrych niespodzianek, kiedy będziesz chciał towar zwrócić lub wymienić. Sprawdź dokładnie terminy związane z wymianą lub zwrotem, dopilnuj formalności, takich jak paragon czy faktura.

Udanego polowania na Black Friday i asertywnych zakupów! 😉